قرارداد فروش محصولات کشاورزی توافقی قانونی است که بین یک فروشنده (کشاورز) و یک خریدار (مشتری) برای خرید و فروش محصولات کشاورزی منعقد می شود توضیحات بیشتر
خلاصه مطلب
قرارداد فروش محصولات کشاورزی، یک توافق مکتوب و رسمی بین فروشنده محصول (معمولاً کشاورز، دامدار یا مالک محصولات) و خریدار (تاجر، شرکت، صنایع غذایی، عمده فروش و…) است که در آن نوع محصول، مقدار، کیفیت، قیمت، زمان و مکان تحویل، نحوه پرداخت و سایر تعهدات طرفین به طور دقیق مشخص می شود. این قرارداد برای هر نوع معامله ای که موضوع آن محصول کشاورزی، دامی، باغی یا زراعی باشد، قابل استفاده است؛ چه معامله به صورت یک باره و مقطعی انجام شود و چه به صورت مستمر و دوره ای (مثلاً تحویل ماهانه یا فصلی محصولات).
از این قرارداد در شرایط مختلفی استفاده می شود؛ مانند زمانی که کشاورز محصول باغ یا مزرعه خود را پیش فروش می کند، وقتی شرکت ها برای تأمین مواد اولیه خود نیاز به خرید مستمر از یک یا چند تولیدکننده دارند، یا زمانی که خریدار عمده به دنبال تضمین تأمین محصول با قیمت و کیفیت مشخص است. در تمام این شرایط، تنظیم یک قرارداد فروش محصولات کشاورزی باعث می شود رابطه طرفین شفاف، مطمئن و قابل استناد باشد و ریسک بروز اختلاف به حداقل برسد.
برای کشاورزان، داشتن قرارداد مکتوب به معنای اطمینان از فروش محصول، دریافت پول در زمان مشخص و جلوگیری از بدقولی خریداران است. کشاورز در طول سال برای کاشت، داشت و برداشت محصول هزینه و زحمت زیادی متحمل می شود و وابسته بودن فروش محصول به یک توافق شفاهی یا اعتماد صرف، می تواند ضررهای سنگینی به او وارد کند. با قرارداد فروش محصولات کشاورزی، کشاورز از قبل می داند محصولش با چه قیمتی، در چه زمانی و به چه کسی فروخته خواهد شد و این موضوع برنامه ریزی مالی و کاری او را بسیار آسان تر می کند.
برای خریداران نیز این قرارداد ضروری است؛ زیرا خریدار می تواند از قبل، نوع، مقدار، کیفیت و زمان تحویل محصول را مشخص و بر اساس آن برنامه ریزی کند. در نبود قرارداد، خریدار ممکن است با کمبود محصول، افزایش ناگهانی قیمت، تأخیر در تحویل یا تحویل محصولی با کیفیت پایین تر مواجه شود. داشتن قرارداد فروش محصولات کشاورزی، برای هر دو طرف، نوعی تضمین حقوقی ایجاد می کند و در صورت بروز اختلاف، امکان استناد به مفاد قرارداد در مراجع قانونی وجود خواهد داشت.
این قرارداد فروش محصولات کشاورزی به صورت کاملاً حرفه ای و کاربردی تنظیم شده و تمام مراحل معامله از معرفی طرفین تا تحویل نهایی محصول را پوشش می دهد. متن قرارداد به شکلی تدوین شده که هم برای کشاورزان و تولیدکنندگان قابل استفاده است و هم برای خریداران عمده، شرکت ها، فروشگاه ها و واسطه های تجاری. تمام قسمت های اصلی یک قرارداد استاندارد مانند موضوع قرارداد، مشخصات طرفین، تعهدات، شرایط پرداخت، تحویل، فسخ، حل اختلاف و... به صورت دقیق و قابل ویرایش در آن گنجانده شده است.
یکی از مهم ترین مزیت های این متن، توجه ویژه به «کیفیت و استاندارد محصول» است. در این قرارداد، برای کیفیت محصول، درجه بندی، وضعیت بهداشتی، نداشتن آفات و بیماری ها، نحوه بسته بندی، روش برداشت و حتی تاریخ برداشت محصول، بندهای مشخص و قابل تکمیل در نظر گرفته شده است. این موضوع باعث می شود خریدار و فروشنده از قبل درباره جزئیات کیفیت و ظاهر محصول به طور مکتوب توافق کنند و در آینده کمتر دچار اختلاف شوند.
بخش «قیمت و شرایط پرداخت» در این قرارداد بسیار کامل و انعطاف پذیر است. امکان تعیین پیش پرداخت، پرداخت مرحله ای یا اقساطی، جریمه تأخیر، تعیین روش پرداخت (نقدی، کارت به کارت، واریز بانکی، چک) و حتی پیش بینی شرایط تغییر نرخ ارز و مالیات در متن قرارداد لحاظ شده است. با استفاده از این بندها، طرفین می توانند بر اساس نوع معامله و اعتماد متقابل، مطمئن ترین شیوه پرداخت را انتخاب کنند و از بروز بدحسابی یا اختلافات مالی جلوگیری نمایند.
در بخش «زمان و نحوه تحویل محصول»، تمام موارد مهمی که معمولاً محل اختلاف است، پیش بینی شده است؛ از جمله تاریخ دقیق تحویل، امکان تحویل جزئی، شرایط تأخیر در تحویل، مسئولیت حمل ونقل، تحویل معیوب یا ناقص، مهلت اعلام مغایرت و مسئولیت هر یک از طرفین. همچنین، شرایط فورس ماژور (قوه قاهره) مانند سیل، خشکسالی، جنگ و حوادث غیرقابل پیش بینی به طور شفاف توضیح داده شده تا در صورت بروز این اتفاقات، تکلیف طرفین مشخص باشد.
تعهدات فروشنده و خریدار به صورت جداگانه و شفاف در مواد مجزا آمده است. این موضوع باعث می شود هر طرف دقیقاً بداند چه مسئولیت هایی دارد؛ از جمله تعهد فروشنده نسبت به سلامت محصول، ارائه گواهی ها و مجوزهای لازم، تحویل به موقع و بسته بندی مناسب، و از سوی دیگر تعهد خریدار نسبت به پرداخت به موقع، تحویل گرفتن محصول در زمان تعیین شده، بررسی و اعلام نقص ها در مهلت مقرر و رعایت قوانین بهداشتی و قانونی. این شفافیت، ریسک اختلاف و سوءتفاهم را به حداقل می رساند.
یکی از نقاط قوت مهم این قرارداد، پیش بینی «فسخ، انفساخ و حل وفصل اختلافات» است. متن قرارداد به طور دقیق مواردی را که هر یک از طرفین می توانند قرارداد را فسخ کنند، مشخص کرده و آثار فسخ (مانند بازپرداخت مبالغ، جبران خسارت، بازگشت یا تعویض محصول) را توضیح داده است. همچنین، برای حل اختلافات، ابتدا مذاکره دوستانه و سپس داوری در نظر گرفته شده که باعث کوتاه شدن روند حل اختلاف و کاهش هزینه های دادرسی می شود. وجود بند محرمانگی، عدم انتقال حقوق بدون رضایت طرف مقابل و تبعیت قرارداد از قوانین جمهوری اسلامی ایران، این متن را به یک سند حقوقی کامل و مطمئن تبدیل کرده است.
این قرارداد به صورت قابل ویرایش طراحی شده تا بتوانید به راحتی نام طرفین، نوع محصول، مقدار، قیمت، تاریخ ها، درصدها و شرایط خاص خود را در آن وارد کنید. به همین دلیل، هم برای معاملات کوچک و فصلی و هم برای قراردادهای بزرگ و بلندمدت بین کشاورزان، شرکت ها، تعاونی ها و خریداران عمده، کاملاً قابل استفاده است و می تواند به عنوان الگوی اصلی قراردادهای بعدی شما مورد استفاده قرار گیرد.
قرارداد فروش محصولات کشاورزی می تواند در قالب های مختلفی تنظیم شود که هر کدام ویژگی های خاص خود را دارند و باید در متن قرارداد به طور شفاف منعکس شوند:
قرارداد فروش نقدی: در این نوع قرارداد، پرداخت قیمت محصول معمولاً هم زمان با تحویل کالا یا در فاصله زمانی بسیار کوتاه انجام می شود. در متن قرارداد باید دقیقاً مشخص شود که پرداخت در چه مرحله ای و با چه شیوه ای صورت می گیرد.
قرارداد فروش مدت دار (نسیه): در قرارداد مدت دار، خریدار محصول را تحویل می گیرد اما پرداخت قیمت در موعد یا اقساط مشخصی در آینده انجام می شود. در این نوع قرارداد، تعیین تاریخ های سررسید، ضمانت پرداخت، جریمه تأخیر و شرایط فسخ اهمیت زیادی دارد.
قرارداد پیش فروش محصولات کشاورزی: در پیش فروش، محصول هنوز برداشت نشده یا آماده تحویل نیست، اما قرارداد فروش آن از قبل منعقد می شود. این نوع قرارداد برای تأمین سرمایه کشاورز و برنامه ریزی خریدار بسیار کاربرد دارد و باید موضوعاتی مثل زمان برداشت، ریسک های احتمالی و نحوه جایگزینی محصول یا فسخ، به طور دقیق مشخص گردد.
قرارداد فروش توافقی (انعطاف پذیر): در برخی معاملات، طرفین بر اساس شرایط متغیر بازار، بخشی از مفاد را به صورت توافقی و انعطاف پذیر تنظیم می کنند؛ مثلاً تعیین قیمت بر اساس قیمت روز بازار در تاریخ تحویل. در این قراردادها، فرمول محاسبه قیمت و مرجع تعیین قیمت باید در متن قرارداد به طور روشن نوشته شود.
انتخاب نوع قرارداد به شرایط مالی طرفین، وضعیت بازار، نوع محصول و هدف معامله بستگی دارد و هر کدام باید در متن قرارداد به صورت روشن و بدون ابهام درج شود.
استفاده از یک قرارداد حرفه ای و مکتوب مزایای متعددی دارد که مستقیماً روی امنیت معامله و سوددهی آن اثر می گذارد:
شفافیت در تعهدات و انتظارات: وقتی در قرارداد دقیقاً نوشته می شود که چه محصولی، با چه کیفیتی، در چه زمانی و با چه قیمتی فروخته می شود، هیچ کدام از طرفین نمی توانند بعداً ادعا کنند “من چنین چیزی متوجه نشده بودم” یا “این طور فکر می کردم”.
کاهش ریسک اختلاف و دعاوی: قرارداد استاندارد و کامل، بخش عمده ای از سناریوهای اختلاف زا را از قبل پیش بینی و برای آن راه حل تعیین می کند. این یعنی اختلافات کمتر، هزینه های حقوقی پایین تر و آرامش بیشتر برای کشاورز و خریدار.
حفظ ارزش محصول و سرمایه: با تعیین دقیق شرایط نگهداری، بسته بندی، حمل و زمان تحویل در قرارداد، از کاهش کیفیت محصول و خسارت های ناشی از آن جلوگیری می شود و ارزش محصول حفظ می گردد.
قابلیت استناد در مراجع قانونی: اگر اختلافی جدی رخ دهد، تنها یک قرارداد مکتوب و درست تنظیم شده است که در مراجع قانونی قابل استناد و دفاع است. قرارداد شفاهی، معمولاً به سختی قابل اثبات است.
افزایش اعتبار حرفه ای طرفین: استفاده از قرارداد مکتوب و استاندارد نشان می دهد طرفین به اصول حرفه ای، نظم و شفافیت پایبند هستند. این موضوع در همکاری های بعدی، به خصوص در معاملات بزرگ تر، بسیار اثرگذار است.
در بخش تعهدات فروشنده، تمام مسئولیت ها و وظایفی که کشاورز یا فروشنده در قبال خریدار دارد، به صورت روشن و دقیق نوشته می شود. برخی از مهم ترین این تعهدات عبارت اند از:
هر گونه کوتاهی در انجام این تعهدات، می تواند به لحاظ قراردادی و حقوقی برای فروشنده مسئولیت ایجاد کند؛ بنابراین بهتر است تمام این موارد دقیق و بدون ابهام در قرارداد درج شود.
در مقابل، خریدار نیز تعهدات مشخصی دارد که باید در قرارداد ذکر شود تا تعادل حقوقی برقرار گردد. برخی از تعهدات مهم خریدار عبارت اند از:
اگر تعهدات خریدار به خوبی در قرارداد پیش بینی و تنظیم شده باشد، فروشنده در صورت بدقولی خریدار ابزار حقوقی محکمی برای دفاع از حقوق خود در اختیار خواهد داشت.
بسیاری از مشکلات بعدی در معاملات، به دلیل خطاها و سهل انگاری ها در زمان تنظیم قرارداد رخ می دهد. برخی از خطاهای رایج عبارت اند از:
راهکار جلوگیری از این خطاها، استفاده از یک نمونه قرارداد استاندارد، تخصصی و قابل ویرایش است که تمام بندهای ضروری در آن دیده شده و متناسب با ویژگی های فروش محصولات کشاورزی طراحی شده باشد.
قبل از امضای هر قرارداد، چند نکته اساسی وجود دارد که نادیده گرفتن آن ها می تواند هزینه ساز باشد:
این دقت اولیه، شما را از بسیاری دردسرهای بعدی مصون نگه می دارد.
اگر مایل هستید یک قرارداد فروش محصولات کشاورزی مناسب برای خود داشته باشید، میتوانید از محصول ما استفاده کنید. ما برای شما یک نمونه قرارداد کامل و حرفهای آماده کردهایم که شامل تمام جزئیات و شرایط لازم برای انعقاد قرارداد است. شما میتوانید این قرارداد را به صورت آنلاین خریداری کنید و با تغییرات مورد نظر خود، آن را با طرف مقابل امضا کنید. برای خرید این محصول، کافی است بر روی دکمه دانلود کلیک کنید تا این قرارداد هم به صورت word و هم به صورت pdf در اختیار شما قرار بگیرد.
این قرارداد تنها یک نمونه ای از قرارداد فروش محصولات کشاورزی می باشد و طرفین میتوانند با توجه به نیاز خود، نسبت به اضافه یا حذف قسمتی از قرارداد اقدام نمایند.
در صورت ویرایش این نمونه قرارداد، حتماً به قوانین و مقررات کشور توجه شود.
قبل از امضای قرارداد، حتماً مفاد آن را به دقت مطالعه و بررسی نمایید.
دادگو وب سایت اطلاعات حقوقی و مرجع دانلود نمونه قرارداد های پر کاربرد
می خواستم بدونم اگر فروشنده نتونه محصولات رو به موقع و با کیفیت مطلوب تحویل بده خریدار چه حقوقی داره مخصوصا اگر میزان تأخیر طولانی بشه خریدار چطور می تونه از حقوقش دفاع کنه
در حقوق ایران، قراردادها الزام آور هستند و هر یک از طرفین تعهداتی در برابر یکدیگر دارند. اگر فروشنده نتواند محصولات را در تاریخ و با کیفیت مورد توافق تحویل دهد، خریدار می تواند مطابق مفاد قرارداد عمل کند. مثلًا اگر قرارداد پیش بینی کرده باشد که در صورت تأخیر بیش از مدت مشخصی (مثلاً ۱۰ روز) خریدار می تواند قرارداد را فسخ کند، خریدار باید به فروشنده اطلاع دهد و حق خود را اعمال کند. همچنین، جبران خسارت ناشی از تأخیر یا کمبود کیفیت می تواند موضوع دعوی حقوقی باشد. خریدار می تواند با اعلام کتبی و به موقع به فروشنده، موضوع را پیگیری کند.
اگر به دلیل حوادث طبیعی مثل سیل یا زلزله فروشنده نتونه محصولات رو تحویل بده این شرایط چه تاثیری روی فسخ یا ادامه قرارداد داره؟
در حقوق ایران، وقوع حوادث غیرمنتظره و خارج از کنترل طرفین، موسوم به شرایط فورس ماژور، می تواند عملکرد تعهدات قراردادی را تحت تأثیر قرار دهد. در چنین مواردی، طرفی که قادر به ایفای تعهدات نیست، باید در اسرع وقت به طور کتبی به طرف مقابل این موضوع را اطلاع دهد. معمولاً در قراردادها بندهایی برای وضعیت فورس ماژور وجود دارد که ممکن است منجر به توقف موقت یا حتی فسخ قرارداد شود. اگر شرایط فورس ماژور بیش از حد خاصی به طول بیانجامد و امکان اجرای قرارداد به کل وجود نداشته باشد، ممکن است طرفین توافق کنند که قرارداد را فسخ کنند.